Ten Broeke: “Het behoud of aantrekken van mensen speelt bij ons minder. Zutphen krimpt niet zo hard.”

Zutphen ziet zich op dit moment vooral geconfronteerd met financiële tekorten op de taken (Wmo, Participatiewet en de jeugdzorg) die per 2015 zijn overgeheveld van rijk naar gemeenten - vele miljoenen. De gemeente heeft een bevolking met gemiddeld een lager inkomen waardoor de behoefte aan (zorg-)voorzieningen groter is, legt Ten Broeke uit.

Investeren in preventie

De gemeente zit nu ‘middenin’ de discussie over hoe alles te financieren. Aan de gemeenteraad is net een begroting voorgelegd waarbij op allerlei posten wordt bezuinigd om zo de kosten voor de zorg te dekken. “Als mensen recht hebben op zorg, moet een gemeente daarin voorzien”, vindt Ten Broeke. Als SP-wethouder voelt hij nadrukkelijk die plicht. “Ik zit er bovenop.”

"De vergrijzing en het daarmee samenhangende personeelstekort, dat is hét grote probleem"

Saris: “In de rest van de Achterhoek zie ik ook tekorten. In Winterswijk vallen die mee. Winterswijk en andere gemeenten in de Achterhoek hebben - naar het Deense Esjberg-model - geïnvesteerd in de ondersteuning van vrijwilligerswerk en mantelzorgers, in preventie en een gezonde leefstijl, met de bedoeling de betaalde zorg in de greep te houden.” Ze vervolgt: “Preventie is voor ons belangrijk. We denken er problemen mee te voorkomen. Samen met scholen en maatschappelijke organisaties bekijken wij nu hoe we ervoor kunnen zorgen dat mensen straks niet meer van generatie op generatie arm zijn, hoe we ouders kunnen helpen bij de opvoeding.”

Hoge verwachtingen

Ten Broeke erkent dat Zutphen in de voorbereiding op de overheveling van rijkstaken die slag (inzetten op vrijwilligerswerk en mantelzorg) heeft gemist. “En de uitvoering van de Participatiewet lag gezamenlijk bij de gemeenten Lochem en Zutphen. Zo hadden we er te weinig greep op. Dat gaan we veranderen. Ook zijn we bezig de huishoudelijke zorg anders te organiseren.” De wethouder heeft hoge verwachtingen van de onlangs opgerichte werknemerscoöperatie voor thuiszorg. Die groeit snel, volgens hem.

Abonnementstarief Wmo ‘onzalig idee’

Wethouders Saris en Ten Broeke zijn bezorgd over het plan van het kabinet voor een abonnementstarief van 17,50 euro per vier weken voor iedereen die Wmo-zorg nodig heeft, ongeacht inkomen of gebruik.

“Een onzalig idee”, vindt Saris. “De groep met een hoger inkomen regelt nu veel zelf en maakt geen aanspraak op Wmo-geld. Als dit plan doorgaat, voorzien wij vanuit deze groep een toeloop op de Wmo. Dat is de bijl aan de wortel van de betaalbaarheid van ons systeem.” Ten Broeke: “Het rijk grijpt in op ons maatwerk.”

Het kabinet wil met het abonnement stapeling van zorgkosten voorkomen. Het verwacht toename van het gebruik en heeft daarmee rekening gehouden bij de raming van de kosten. De wethouders zien andere oplossingen.