Rekken ligt honderd meter van de grens. Wat zijn de mogelijkheden in Duitsland, bijvoorbeeld? Maar ja, ik heb ook al meegemaakt dat ik medewerkers die ik moest ontslaan binnen drie jaar weer nodig had. Dat heeft te maken met beslissingen door de politiek."

"Maak veranderingen haalbaar, wees reëel in je doelstellingen. Doe niet te veel tegelijk"

Bij reorganisaties is het van belang dat medewerkers de noodzaak tot verandering herkennen, volgens de twee. "Je moet ze meenemen in het proces. Je moet ze informeren, met ze communiceren. Consistent zijn in je communicatie, ook. En eerlijk zijn; zeg dat het anders wordt. Wek geen valse verwachtingen."

Beperk de tijd die een reorganisatie in beslag neemt, maak de reorganisatie af, luidt hun advies. "Maak veranderingen haalbaar, wees reëel in je doelstellingen. Doe niet te veel tegelijk", zegt De Man. Van Drumpt: "Wees niet naïef over wat gemeenten, zorgverzekeraars en politici voor je kunnen betekenen. Je kunt niet op ze rekenen. Zoek vertrouwelingen in je organisatie, sta open voor feedback."

De Man: "Mensen zullen moeten wennen aan het idee dat ze mee moeten veranderen, dat ze zelf moeten investeren in hun eigen loopbaan. De situatie waarin mensen ergens wonen met het werk om de hoek, die is er overmorgen niet meer. Dan wordt er een grotere flexibiliteit en mobiliteit van hen gevraagd."

De twee realiseren zich dat de druk op personeel door reorganisaties toeneemt. De tendens is: meer eigen verantwoordelijkheid, minder centrale sturing. Van Drumpt: "We doen ons best, wordt vaak gezegd. Maar alleen daarmee kom je er niet meer. Heb je de competenties? Als dat niet zo is, wat gaan we er dan aan doen" 

Over de toekomst durven ze weinig stellige uitspraken te doen. De Man: "Een ding weet ik zeker, je blijft continu veranderen. Je weet niet hoe het plaatje er over vier jaar uitziet. Dat heeft te maken met de onvoorspelbaarheid van de politiek en de markt. De middelen worden schaarser, de prijzen staan onder druk." Van Drumpt: "Maar als er morgen een gasbel wordt gevonden of de SP komt aan de macht, dan kun je dit artikel wel weggooien." •