"Bestuurders kunnen meer grip op veiligheid krijgen door bewust vooraf de veiligheidsrisico's te analyseren."  

Gratis cultuuromslag

Na een grote brand bij GGZ-instelling Rivierduinen in 2009 is er meer aandacht gekomen voor incidenten- en calamiteitenonderzoek. Ook bij ZGT is hiervoor meer aandacht gekomen na een brand in de operatiekamer. Michaël Lansbergen, verantwoordelijk voor de medisch technische kwaliteits- en veiligheidsorganisatie: "Wij hebben binnen ZGT een aparte kwaliteitsorganisatie ingericht waarin multidisciplinaire clusters risico’s onderzoeken en bekijken of we aan alle reglementen voldoen. Een team bekijkt samen de gevaren rondom bijvoorbeeld infuuspompen, noodstroomvoorzieningen en röntgenapparatuur. Door zo intensief samen te werken krijg je de gewenste cultuuromslag gewoon cadeau!”

Denk vanuit impact

Vaak kunnen door relatief simpele aanpassingen veel risico’s worden weggenomen. Lansbergen: "In onze aanpak volgen medewerkers een apparaat door de hele keten van de zorginstelling. 

Zo komen zij er zelf achter dat ze een apparaat soms onhandig parkeren op een gang waar mensen opnieuw leren lopen. Door alert te zijn op deze risico’s denkt men in het vervolg beter na en beter mee met andere disciplines”, vertelt Lansbergen.

De twee experts vinden het oefenen van calamiteiten heel belangrijk. Kaptein: "Zo kreeg het Groene Hart Ziekenhuis te maken met een datalek. Vlak daarvoor had het bestuur een crisisoefening georganiseerd. Dat viel te merken. Ze wisten de juiste mensen te bereiken en het lukte goed met elkaar een duidelijke richting te bepalen. Bij een crisis moet je altijd denken vanuit de totale impact die de situatie heeft, er zijn vaak veel belanghebbenden. Bij ernstige zaken raakt bijvoorbeeld ook het Openbaar Ministerie al snel betrokken. Ook dat is iets waar wij organisaties op voorbereiden en ook over adviseren tijdens kritieke situaties.” 

Bestuurders kunnen meer grip krijgen door bewust vooraf de veiligheidsrisico’s te analyseren, de juiste keuzes te maken en prioriteiten te stellen. Kaptein: "Je kunt je als bestuurder beter vooraf aan je stakeholders verantwoorden over de veiligheidsmaatregelen die je wél neemt, en welke risico’s bewust worden ingecalculeerd, dan dat je achteraf door iedereen een gebrekkige aanpak wordt verweten.” •

 

Nico Kaptein

is Manager Onderzoek & Advies van het COT, Instituut voor Veiligheids- en Crisis-management. Hij helpt zorg- en welzijnsinstellingen om koers te houden op het gebied van veiligheid. 

Michaël Lansbergen

is in dienst van ZGT als klinisch fysicus/manager zorgtechnologie en bestuurder van de medische staf met portefeuille kwaliteit en veiligheid. Hij is tevens voorzitter van het Toetsingsorgaan Kwaliteitsborging MT ZGT. Ook is Lansbergen zelfstandig ondernemer, lector aan de hogeschool Saxion in Enschede en adviseert en begeleidt hij zorg- en welzijnsinstellingen in Nederland op het gebied van integraal risicomanagement en organisatieontwikkeling.